Twokèt / Manifeste
L’année 2017 vient de chasser 2016. Elle a 365 jours pour faire la différence et ensuite subir le sort qu’elle a fait subir à celle qui l’a précédée. Ce continuum est inexorable et ne peut subir de variation. Tout est en branle, rien ne s’arrête pour nous donner une chance de rectifier le cours des événements une fois qu’ils soient embrayés. Il nous faut faire face à la conséquence de nos actions.
Cependant il nous incombe à tous le devoir de nous assurer que nous laissions l’environnement dans un meilleur état qu’il était avant notre rencontre avec lui, de nous efforcer de laisser à la génération montante l’opportunité d’avoir une meilleure qualité de vie que nous. Nous avons le choix d’agir autrement et c’est d’ailleurs l’option choisie par nos frères en Haïti. Dommage, vraiment dommage, terriblement dommage, angoissément dommage!
Quant à nous, la paracréolistique est une de nos contributions avec pour objectif de donner aux générations futures une base solide pour avancer, pour changer leur sort. Il y aura d’autres interventions, si le ciel nous prête vie, au cours de cette année. Gardez l’antenne. C’est notre marche irréversible vers la transformation d’Haïti, c’est notre passion et c’est notre désir le plus cher de vous inspirer à penser et à agir en faveur d’Haïti.
Chay / Charge utile
Ane 2017 la fèk fouke 2016 la, pran l ak kout pye, pouse do l ale. Men bat chen tann mèt li. Nan 365 jou, baton ki bat chen nwa se li k pra l bat chen blan an. Si 2017 la konn bout, pito l fè bagay ki pou fè moun sonje l, pou moun regrèt li. Li p ap ka fè anyen ankò apre sa. Mouvman san rete sa a pa gen manman l pa gen papa, li pa gen paspouki. Ou pa ka chanje l, ou pa ka achete l pou mil goud, ni pou plat manje, sa l ap fè a, l ap fè l nèt, li pa nan achte figi, li pa konn pyès moun. Li san pitye.
Konsa tout sa w fè se li w ap wè avèk mouvman sa a. Si w bezwen soup joumou pa espere jwenn joumou sou pye kalbas. Men tou nou tout ki gen nen nan figi nou, nou gen reskonsablite sou do nou pou nou fè kou nou konnen pou nou kite anviwonnman nou te leve jwenn lan miyò ke jan nou te jwenn li an ; pou nou degaje nou kou mèt Janjak pou nou bay generasyon k ap vini yo yon lavi miyò pase pa n lan. Men jan premye mouvman an fonksyone san kè sansib, otomatik, san kolonn lan, dezyèm mouvman sa a paske ke se lèzòm k ap mennen l, nèg ka fè sa yo vle, paske yo gen chwa pou mizè lòt moun pa mele yo, pou se sèl yo menm ki jwi, alevouzan pou tout rès yo, on fwa zafè pa yo regle. Se konsa nou wè frè nou yo ann Ayiti chwazi pou yo aji. Sa a se domaj ki fè domaje ; domaj sa a fè lapèn ; domaj sa a mennen katchouboumbe ; domaj sa a se dlo nan je ; domaj sa a fè tansyon depafini w ; domaj sa a fè pa gen bouch pou pale se bèbè ak soufrans moral kou soufrans fizik.
Men bò kote pa nou, n ap ofri prakreyolistik tankou yon zouti ki pou pèmèt nou bay generasyon k ap vini yo yon baton pou yo pare kou, pou avanse, pou yo fè pwogrè, pou yo chanje sò yo, pou yo pran desten yo nan men yo, pou yo fè l bòzò. Parakreyolistik se twòkèt la sa, chay la dèyè nan ane sa a, si granmèt la ba nou chans lan, si l pèmèt nou gen yon ti kras lasante. Rale kreyon make sa epi swiv sa. Nou chwazi pou nou mache pou nou bay peyi a lanmen, pou nou kanpe ak pèp la, bou debleye wout la pou lajenès, pou moutre gen moun k ap panse pou peyi, pou chache mwayen pou bay yon alemye jan nou kapab pandan n ap kwoke chapo nou kote men nou ka rive. Men tou nou konnen nou gen yon deviz ki pa rete ak deviz, se nan inyon fòs la rete, se kolonn ki bat kòk. Nou chwazi avanse san gade dèyè nan deviz sa a. Pa gen fè bak. Se sa a ki pasyon nou. Sa k ap fè nou pi kontan se lè nou wè Ayisyen rive met tèt ansanm tout bon vre. Se pi gwo dezi nou pou nou ta rive wè nou se yon zouti ki pèmèt inyon an abouti. Rive wè lè moun yo pote kontribisyon yo, yo pote l poutèt yo vle Ayiti avanse. Sekrè an gen pase 200 an l ap fè kach kach liben, sere liben. Men liben fè espre li sere devan je nou an pou nou pa rate l. Kwak sa se lòt kote n ap chache. Sekrè a pa lòt kote ke nan deviz nou an. Annou pran l. Annou mache ansanm. Se sèl fason pou nou byen rive.
Se pou 2017 diferan pou nou.
Se te frè nou MAPL